چوققىلانغان يازمىلار

كاۋاپچىنىڭ ھۇجرىسى (پوۋېست)

m9

1 سىز بىر كىنو كۆرۈۋاتىسىز، ۋەقەلىكى يالغان، ئەمما كۆرۈنۈشلىرى راست. ئەگەر كىنو كۆرمەيۋاتقان بولسىڭىزمۇ مەلۇم بىر چوڭ شەھەرنىڭ ئومۇمىي مەنزىرىسىنى كۆز ئالدىڭىزغا كەلتۈرۈڭ، بۇ شەھەردە مانجۇلار ھاكىمىيەت قۇرغان، ئىپارخان راۋاققا چىقىپ غەربكە نەزەر تاشلاپ يۇرتىنى سېغىنغان، جىگدە پۇراقلىرىغا تەشنا بولغان. ئارىدىن يۈز نەچچە يىل ئۆتتى، زامانىۋى ئىپارخانلار بەدەنلىرىگە چىپپىدە كېلىدىغان ئۇسسۇل كىيىملىرى بىلەن سەھنىلەردە جىلۋە [...]

ئورخان پامۇك ۋە ئۇنىڭ ئىجادىيىتى

th

تۈركىيە يازغۇچىسى ئورخان پامۇكنىڭ 30 يىلدىن ئارتۇق ئىجادىيەت ھاياتى ئۇتۇق ۋە شان-شەرەپلەرگە تولغان ھايات بولۇپ، تۇنجى رومانىدىن باشلاپ ھازىرغىچە تۈركىيە ۋە خەلقئارادا 24 تۈرلۈك مۇكاپاتقا ئېرىشتى، 2006-يىلى نوبېل ئەدەبىيات مۇكاپاتىنى ئالدى ۋە بۇ مۇكاپاتنى ئالغان تۇنجى تۈرك ھەمدە ئەڭ ياش ئىككى كىشىدىن بىرى بولدى. ئەسەرلىرى 60 خىل تىلغا تەرجىمە قىلىندى، يۈزدىن ئارتۇق دۆلەتتە نەشىر قىلىندى، [...]

ۋالتېرنىڭ سۆزلىرى

voltaire

ياۋروپا ئاقارتىش ھەرىكىتىنىڭ ۋەكىللىرىدىن بىرى، فرانسىيەلىك يازغۇچى، تارىخچى ۋە پەيلاسوپ ۋالتېر (1694-1778) ئۇنتۇلغۇسىز پىكىرلىرى ۋە بۇلارنى ئىپادىلەش قابىلىيىتى بىلەن داڭ قازانغان شەخستۇر. ئۇ ئۆمۈر بويى مۇتئەسسىپلىك ۋە زوراۋانلىق بىلەن ئېلىشقان. ئۇنىڭ زامانداشلىرىدىن ئېشىپ چۈشكەن ئەقلى ۋە ئۆتكۈر تەنقىدىي پىكىرلىرى ياۋروپانىڭ تەرەققىياتىغا تەسىر كۆرسەتكەن. تۆۋەندە ئۇنىڭ تۈنۈگۈن ۋە بۈگۈن ئۈچۈن نېمە دېگەنلىكىگە قاراپ باقايلى. 1. پۇلغا [...]

دۇنيا جەھەننىمىدە جەننەت بەرپا قىلىش

20150422_131908000_iOS (2)

مال-دۇنياغا باغلىنىپ، مەنىۋىيەت باغچىسىنى قۇرۇتۇپ قويغان ئەخمەقلەرنىڭ سېپىگە قېتىلدىم. ئەمما بۇ جەمئىيەت مەنىۋىيەنى پۇلغا باغلاپ قويدى. روھىمىزدىكى جەننەت باغچىسىنى ياۋا ئوت-چۆپلەر قاپلاپ كەتتى. ئاچكۆز «چوشقىلار» ئەتراپتا خىرىس قىلىۋاتقاندا ئۆزىمىزنى قوغداش، باغچىمىزنى قوغداش ئۈچۈن ئادەمدەك كۈرەش قىلايلى دېدۇق. ئەمما نەپسىمىز بىزنى چوشقىلارغا ھەۋەس قىلىش، ھەتتا ئۇلارنى دوراشقا ئۈندىمەكتە. قىستاپ كەلگەن ماددىي ئېھتىياج بىزنى «چوشقا» قىلالماي ئاۋارە، [...]

ئىمام غەززالى كىم؟

Gazzali

ئالدى بىلەن غەززالى كىم، نېمىشقا تۈركلەر دۇنياسىدا مەشھۇر بولغان، بۇنىڭغا قاراپ باقايلى. ھۇججەتۇل ئىسلام ۋە زەينۇددىن (دىننىڭ زىننىتى) دېگەن لەقەپلىرى بىلەن خاتىرىلىنىپ كېلىۋاتقان غەززالى پەلسەپەگە ھۇجۇم قىلغان بىر پەيلاسوپتۇر. ئاجايىپ ھە، ئىشقىپ بۈيۈك ئالىم بولۇپ دۇنيادىن ئۆتكەن. غەززالىنىڭ 500 گە يېقىن كىتاب يازغانلىقى رىۋايەت قىلىنىدۇ. بۈگۈنگىچە يېتىپ كەلگەنلىرى 75 كىتاب ئەتراپىدا. ئۇ سەلچۇقلار دەۋرىدە تەلىم [...]

ھاياتلىق ۋە ئۆلۈم سەپىرى

20150416_114132000_iOS

  80 ياشتىن ئاشقان بىر بوۋاينى ئامېرىكا تۇپرىقىغا كۆمدۇق. مەرھۇمنىڭ ھايات ۋاقتىدىكى دىدارىنى كۆرمەي ئۆلۈم چىرايىنى كۆرگەندە بۇ ھاياتنىڭ نەقەدەر قىسقا ئىكەنلىكىنى قايتا ھېس قىلدىم.    ئىمام قەبرە بېشىدا تەبلىغ قىلدى: «ئۆلۈم بىلەن ھاياتلىق يولنىڭ ئىككى تەرىپىگە ئوخشايدۇ، ئەجەل ئۇنىڭ دەل كېسىشىش نۇقتىسىدۇر. بىز بۇ يولدا ئالدىراش مېڭىۋاتقاندا يولنىڭ ھەر ئىككى تەرىپىگە قارىشىمىز كېرەك. دۇنيا مالى [...]

كاۋاپچىنىڭ ھۇجرىسى (پوۋېست)

m9 1 سىز بىر كىنو كۆرۈۋاتىسىز، ۋەقەلىكى يالغان، ئەمما كۆرۈنۈشلىرى راست. ئەگەر كىنو كۆرمەيۋاتقان بولسىڭىزمۇ مەلۇم بىر چوڭ شەھەرنىڭ ئومۇمىي مەنزىرىسىنى كۆز ئالدىڭىزغا كەلتۈرۈڭ، بۇ شەھەردە مانجۇلار ھاكىمىيەت قۇرغان، ئىپارخان راۋاققا چىقىپ غەربكە نەزەر تاشلاپ يۇرتىنى سېغىنغان، جىگدە پۇراقلىرىغا تەشنا بولغان. ئارىدىن يۈز نەچچە يىل ئۆتتى، زامانىۋى...

ئورخان پامۇك ۋە ئۇنىڭ ئىجادىيىتى

th تۈركىيە يازغۇچىسى ئورخان پامۇكنىڭ 30 يىلدىن ئارتۇق ئىجادىيەت ھاياتى ئۇتۇق ۋە شان-شەرەپلەرگە تولغان ھايات بولۇپ، تۇنجى رومانىدىن باشلاپ ھازىرغىچە تۈركىيە ۋە خەلقئارادا 24 تۈرلۈك مۇكاپاتقا ئېرىشتى، 2006-يىلى نوبېل ئەدەبىيات مۇكاپاتىنى ئالدى ۋە بۇ مۇكاپاتنى ئالغان تۇنجى تۈرك ھەمدە ئەڭ ياش ئىككى كىشىدىن بىرى بولدى. ئەسەرلىرى 60 خىل تىلغا تەرجىمە...

ۋالتېرنىڭ سۆزلىرى

voltaire ياۋروپا ئاقارتىش ھەرىكىتىنىڭ ۋەكىللىرىدىن بىرى، فرانسىيەلىك يازغۇچى، تارىخچى ۋە پەيلاسوپ ۋالتېر (1694-1778) ئۇنتۇلغۇسىز پىكىرلىرى ۋە بۇلارنى ئىپادىلەش قابىلىيىتى بىلەن داڭ قازانغان شەخستۇر. ئۇ ئۆمۈر بويى مۇتئەسسىپلىك ۋە زوراۋانلىق بىلەن ئېلىشقان. ئۇنىڭ زامانداشلىرىدىن ئېشىپ چۈشكەن ئەقلى ۋە ئۆتكۈر تەنقىدىي پىكىرلىرى ياۋروپانىڭ تەرەققىياتىغا...

دۇنيا جەھەننىمىدە جەننەت بەرپا قىلىش

20150422_131908000_iOS (2) مال-دۇنياغا باغلىنىپ، مەنىۋىيەت باغچىسىنى قۇرۇتۇپ قويغان ئەخمەقلەرنىڭ سېپىگە قېتىلدىم. ئەمما بۇ جەمئىيەت مەنىۋىيەنى پۇلغا باغلاپ قويدى. روھىمىزدىكى جەننەت باغچىسىنى ياۋا ئوت-چۆپلەر قاپلاپ كەتتى. ئاچكۆز «چوشقىلار» ئەتراپتا خىرىس قىلىۋاتقاندا ئۆزىمىزنى قوغداش، باغچىمىزنى قوغداش ئۈچۈن ئادەمدەك كۈرەش قىلايلى دېدۇق. ئەمما نەپسىمىز بىزنى...

ئىمام غەززالى كىم؟

Gazzali ئالدى بىلەن غەززالى كىم، نېمىشقا تۈركلەر دۇنياسىدا مەشھۇر بولغان، بۇنىڭغا قاراپ باقايلى. ھۇججەتۇل ئىسلام ۋە زەينۇددىن (دىننىڭ زىننىتى) دېگەن لەقەپلىرى بىلەن خاتىرىلىنىپ كېلىۋاتقان غەززالى پەلسەپەگە ھۇجۇم قىلغان بىر پەيلاسوپتۇر. ئاجايىپ ھە، ئىشقىپ بۈيۈك ئالىم بولۇپ دۇنيادىن ئۆتكەن. غەززالىنىڭ 500 گە يېقىن كىتاب يازغانلىقى رىۋايەت قىلىنىدۇ....

ھاياتلىق ۋە ئۆلۈم سەپىرى

20150416_114132000_iOS   80 ياشتىن ئاشقان بىر بوۋاينى ئامېرىكا تۇپرىقىغا كۆمدۇق. مەرھۇمنىڭ ھايات ۋاقتىدىكى دىدارىنى كۆرمەي ئۆلۈم چىرايىنى كۆرگەندە بۇ ھاياتنىڭ نەقەدەر قىسقا ئىكەنلىكىنى قايتا ھېس قىلدىم.    ئىمام قەبرە بېشىدا تەبلىغ قىلدى: «ئۆلۈم بىلەن ھاياتلىق يولنىڭ ئىككى تەرىپىگە ئوخشايدۇ، ئەجەل ئۇنىڭ دەل كېسىشىش نۇقتىسىدۇر. بىز بۇ يولدا ئالدىراش مېڭىۋاتقاندا...

پۇل دېگەن نەرسە

stock market ئادەم ئۆزىگە مەھكۇم، بىمەنىلىك ئىچىدىن مەنە ئىزدەيمىز. پەيلاسوپلار ئىنساننىڭ بۇ دۇنيادىكى تىركىشىشلىرىنى  قورام تاشنى يۆلەپ تاغنىڭ چوققىسىغا ئەچىقىشقا كۈچەۋاتقان، ئەمما  پەسكە دومىلاپ كەتكەن تاشنى يەنە تاغنىڭ ئۈستىگە ئەچىقىشقا ئۇرۇنۇۋاتقان، ئۆمۈر بويى شۇنداق قىلىدىغان بىر ئادەمنىڭ ھەرىكىتىگە ئوخشاتقان. بۇ ئادەم ھارماي-تالمايدۇ، بۇ...

چۈشكۈنلۈك ھەققىدە

Man with uniform writes a letter - 1896 Tim Parks نېمىشقا بىز تولىمۇ چۈشكۈن يازغۇچىلارنىڭ ئەسەرلىرىنى ئوقۇيمىز؟ كۈندىلىك مەنىسىز ھاياتىمىزدا ئۇلارنىڭ قىلىۋاتقان ئىشىنى قانداق چۈشىنىمىز؟ مەن دەۋاتقان ئۈمىدسىزلىك قانداقتۇر بىرەر پرېزىدېنتنى سايلىغاندىن كېيىنكى ئۈمىدسىزلىك، ياكى دۇنيادىكى ئاچارچىلىق ۋە يەر شارىنىڭ ئسسىپ كېتىشى بىلەن ھېچكىمنىڭ كارى بولماسلىقىدىن كېيىنكى  ئۈمىدسىزلىك...

ئىنسانلارنىڭ ھەرىكىتىگە تەسىر كۆرسىتىدىغان تۆت ئىستەك

Rossu   Maria Popova بېرتراند رۇسسېل (1872–1970) داڭلىق مۇتەپەككۇر، يازغۇچى بولۇپ، 1950-يىل نوبېل ئەدەبىيات مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن. ئۇ بەختلىك ھاياتنىڭ نېمىلىكىنى، مۇھەببەت، جىنسىيەت، ئەخلاقنىڭ بەختنىڭ ئاساسى ئىكەنلىكىنى ئوتتۇرىغا قويغان.   «ئىنسانلارنىڭ بارلىق ھەرىكىتىنى ئۇنىڭ نەپسى باشلاپ ماڭىدۇ.  بۇ يەردە بەزى سەمىمىي ئەخلاقشۇناسلار تەرغىپ قىلىدىغان،...

يازغۇچى، پەيلاسوپلارنىڭ مۇزىكا ھەققىدە ئېيتقانلىرى

tanbur Maria Popova مۇزىكا بىزنىڭ ۋاقىت ئۆتكۈزىدىغان ئەڭ ياخشى ۋاسىتىمىزدۇر. مۇزىكا روھىمىزدىكى تەۋرىنىشنىڭ ئاۋازىدۇر. پىسخولوگلار باشقا ھەرىكەتكە قارىغاندا مۇزىكا چېلىشنىڭ  مېڭىگە تېخىمۇ پايدىلىق ئىكەنلىكىنى، مۇزىكا ئاڭلاشنىڭ مېڭىنى ئارام ئالدۇرىدىغانلىقى ۋە كۆڭۈلنى شادلاندۇرىدىغانلىقىنى بايقىدى. ۋاھالەنكى، ئۇنىڭدىنمۇ مۇھىم بولغىنى مۇزىكا ئىنسان...

يېزىڭ ۋە ئارتۇق ئويلىماڭ

kathryn-2-290x218 يازغۇچى كەترىن ھاررىسون بىلەن سۆھبەت Kathryn Harrison داڭلىق رومان يازغۇچىلىرىدىن بولۇپ، «ھەسەت»، «ئەسەبىي شادلىق»، «پېچەتلەنگەن خوتۇن»، «سۇدىن قېلىن» قاتارلىق رومانلىرى ۋە «ئانا رىشتى»، «ساندىياگو يولى» ناملىق ئەسلىمىلىرى بار. ئۇنىڭ ئەڭ داڭلىق كىتابى 1997-يىل نەشر قىلىنغان «سۆيۈش» ناملىق ۋەھىمىلىك  ئەسلىمىسى بولۇپ، ئاتىسى تەرىپىدىن مەجبۇرلانغان،...

ئىشنىڭ بېشى تالانتتۇر، كۈچ-ماغدۇرۇڭ قاناتتۇر

Haruki-Murakami   مۈشۈككە ئامراق قۇلاق موللىسى يازغۇچى  خارۇكى مۇكارامى بۇ يىل 70 ياشقا كىردى. 70 يىل! ياپونىيە ۋە خەلقئارادا داڭ قازانغان بۇ يازغۇچىنىڭ ئەسەرلىرى ياشلىقنىڭ شادىيانە چۇقانلىرى ۋە ئىجادىيلىقنىڭ سېھرىي كۈچىگە تولغان بولۇپ،  14 رومانى ۋە ھېكايىلەر توپلىمى  ئەڭ بازارلىق كىتابلار قاتارىدىن ئورۇن ئالغان.  بىز ئۇنىڭ 70 ياشقا كىرگەنلىكىنى تەبرىكلەش...